"Dat zijn vormen van actief nostalgiseren. Dat is het bewust aanbrengen van nostalgische elementen om bij mensen een nostalgische emotie op te roepen", beschrijft wetenschapper Olivier Rieter. Hij promoveerde vrijdag aan Tilburg University met zijn onderzoek naar nostalgie en wat blijkt, we willen zelf graag in nostalgische sferen zijn om de drukte van de huidige tijd te vergeten.

"Dat is eigenlijk een reactie op processen in de moderniteit. Mensen hebben behoefte om te vluchten in een veilig verleden dat minder van mensen geëist zou hebben. Dit is fictie. Maar voor veel mensen is het wel een fijne en veilige fictie."

Even vluchten

Kortom, volgens onderzoeker Olivier is het voor veel mensen fijn om weer even terug te zijn in de tijd van vroeger, om zo even je problemen te vergeten. "Dan gaan ze bijvoorbeeld een bruine kroeg opzoeken", beschrijft de Tilburgse cultuurhistoricus. 

"Of een locatie als een historisch stadje opzoeken om zo vrede te krijgen met de moderne samenleving door er juist even uit te vluchten.

Mythe van het bourgondische Brabant

Dat is zeker niet de enige conclusie die wetenschapper Rieter in zijn onderzoek doet. Hij concludeert ook dat de gewone Brabander vroeger helemaal niet bourgondisch was. "Nee, klopt. De mythe van het bourgondische Brabant is deels ontwikkeld als reactie op het arme brabant, bekend uit de werken van Vincent van Gogh", zegt Olivier Rieter. 

"Je had zeker elementen die geassocieerd kunnen worden met wat wij nu bourgondisch noemen. Maar die rijkdom was eigenlijk nooit aanwezig, met uitzondering van bijvoorbeeld Den Bosch."

Uiting van nieuw zelfvertrouwen

"De mythe van het bourgondische Brabant was eigenlijk een uiting van nieuw zelfvertrouwen, dat vooral na de Tweede Wereldoorlog is opgekomen toen Brabant wél echt rijk werd", beschrijft Olivier Rieter.

Ondanks zijn bevindingen, kan cultuurhistoricus Rieter wel nog altijd genieten van nostalgische plekjes of van het heerlijke bourgondische karakter dat Brabant nu heeft. "Ik geniet er zelfs misschien nog meer van nu ik dit weet."