"Velocitas was een club die hoorde bij de Koninklijke Militaire Academie (KMA) in Breda", vertelt sporthistoricus Jurryt van der Vooren. "Het was een vereniging waar allemaal soldaten speelden. Die kwamen uit het hele land naar Breda voor hun opleiding en er zaten veel goede voetballers tussen. Zowel in 1900 als in de jaren daarna. Spelers uit Den Haag, Amsterdam, Apeldoorn, Arnhem maar ook uit Brabant zelf. Zo wist de KMA een heel goed voetbalelftal samen te stellen."

Toevalstreffer
Velocitas nam het tijdens de bekerfinale van 1 april 1900 op tegen Ajax. Niet de welbekende club uit Amsterdam, maar haar Leidse naamgenoot. Het duel eindigde in 3-1. "Het was geen toevalstreffer dat Velocitas die wedstrijd won", benadrukt Van der Vooren. "Op weg naar de finale versloeg de club al Sparta - toen een van de grootste clubs van Nederland - en Rapiditas, een andere belangrijke voetbalclub uit die tijd. Daarnaast werd Den Haag geklopt, de verliezend finalist van 1899. Dus Velocitas had al grote teams verslagen. De Bredase club kwam in de finale wel 1-0 achter, maar het werd dus 3-1." 

Daarop ontstond een gigantisch feest in Breda. "De spelers moesten nog terugkeren uit Rotterdam - in 1900 duurde dit wat langer dan tegenwoordig - maar toen ze aankwamen, werden ze opgewacht door een gigantische feestende massa. Die was al op de hoogte van het feit dat een club uit het zuiden voor het eerst een belangrijke wedstrijd had gewonnen van een club uit de Randstad." 

Opbloeien
Het voetbal in het zuiden was op dat moment langzaam aan het opbloeien. "In het begin was de katholieke kerk hier niet zo'n voorstander van", legt Van der Vooren uit.

"Er bestonden in die tijd vooral 'algemene' voetbalclubs en de kerk was in de tijd van de verzuiling bang dat katholieken daar in contact zouden komen met niet-katholieken. Toen de katholieken zelf begonnen met het oprichten van voetbalclubs, ging het ineens verschrikkelijk hard. Maar dat was na 1900. Vooral na de Eerste Wereldoorlog zag je een gigantische groei van het aantal voetbalclubs in het katholieke deel van Nederland: in Brabant en Limburg."

Van het toneel
Ondanks het winnen van de KNVB-beker verdween Velocitas na verloop van tijd van het toneel. "Het was erg moeilijk om dit soort elftallen bij de KMA op te stellen", legt de sporthistoricus uit. 

"Er kon van alles aan de hand zijn rond het organiseren van een wedstrijd. Bijvoorbeeld dat een soldaat straf had en in de cel zat in het weekend. Voor het voetbal werd geen pardon gegeven... In zo'n geval was Velocitas zomaar een speler kwijt. Daarnaast speelde de club op een militair terrein, waar burgers niet waren toegestaan. Dus je kon niet zomaar een thuiswedstrijd spelen tegen een normale voetbalclub. Ook was het veld bij de KMA te klein. Dat waren zoveel organisatorische problemen bij elkaar, dat het avontuur voor de club op een gegeven moment eindigde."