Video

Miljoenen bezoekers natuurgebieden eisen hun tol, maar maatregelen roepen weerstand op

13 mei 2018 om 10:35
nl
"Kijk, dit komt nou puur door de drukte", zegt boswachter Wim de Jong terwijl hij wijst naar een kale plek in de Regte Heide bij Riel. "Mensen willen slootje springen, daardoor ontstaat er bodemerosie en dus zo'n kale plek." Het is duidelijk voor de boswachter: de toegenomen drukte in het natuurgebied heeft een keerzijde. "We moeten steeds meer maatregelen nemen zodat de drukte niet ten koste gaat van de natuur."
Profielfoto van Joris van Egmond
Geschreven door
Joris van Egmond

Natuurgebieden zijn razend populair. Uit onderzoek blijkt dat veertig natuurgebieden in Brabant gezamenlijk bijna 8,5 miljoen unieke bezoekers in 2015 trokken. Dat aantal ligt in werkelijkheid nog hoger omdat niet alle Brabantse natuurgebieden zijn meegerekend. De Loonse en Drunense Duinen staan op nummer één met 1,2 miljoen unieke bezoekers per jaar. Daarna volgen De Biesbosch (790.000 bezoekers) en Mastbos en Markdal (514.000).

Daar blijft het niet bij. Harde cijfers zijn er niet, maar alle natuurorganisaties verwachten: het wordt de komende jaren nog drukker. "Dat zien onze boswachters voor hun ogen gebeuren", zegt een woordvoerder van Natuurmonumenten. Dat is goed nieuws vinden dezelfde instanties, maar dat brengt ook lastige vragen met zich mee. Want hoe zorg je dat de natuur divers blijft en niet lijdt onder de toegenomen recreatiedruk? En wat zijn juiste oplossingen? 

Wachten op privacy instellingen...

Emoties

Zo roepen plannen om de kwaliteit van natuurgebieden te beschermen, soms heftige emoties op. Na de opknapbeurt van Nationaal Park De Peel, worden meer delen afgesloten voor publiek om de natuur een impuls te kunnen geven. Dat schoot omwonenden in het verkeerde keelgat. En belanghebbenden bij De Biesbosch reageerden furieus op het plan om entree te gaan heffen voor specifieke doelgroepen om de voorzieningen in het gebied in stand te kunnen houden.  

In de Regte Heide bij Riel is sinds een jaar een deel afgesloten voor bezoekers met honden. "Niet iedereen begrijpt die maatregel", zegt De Jong, boswachter van Brabants Landschap. "Mensen zien niet dat als je met de hond loopt en die hond zijn neus in een nest van een leeuwerik steekt, het hele nest is vernietigd en er misschien geen nakomelingen komen. Honden kunnen zo broedvogels en reeën wegjagen, terwijl je dat als argeloze bezoekers niet eens merkt. Ik moet geregeld uitleggen waarom we geen honden in bepaalde delen willen hebben."

'Natuur is van ons allemaal'

Dat maatregelen weerstand kunnen oproepen, kan hoogleraar Bas Arts van de Wageningen Universiteit wel verklaren. "We hebben het gevoel dat natuur van ons allemaal is. Natuur is een publiek goed, dus waarom zou je daar niet in mogen? Bovendien betalen we eraan mee via de belastingen." Als je maatregelen neemt, moet je die goed uitleggen, vindt hij. "Entree zorgt voor een barrière om de natuur te bezoeken, het moet een allerlaatste redmiddel zijn." 

Volgens de hoogleraar is het de kunst om de optimale balans te zoeken tussen natuur en recreatie. Daarbij is moet wat hem betreft de intentie zijn: gebieden zoveel mogelijk toegankelijk houden. "Vooral jongeren moeten contact houden met natuur zodat ze het belangrijk blijven vinden. Dat is een garantie dat we de natuur in de toekomst blijven beschermen. Komen steeds minder mensen in de natuur, leidt dat tot meer asociaal gedrag en dus achteruitgang van de natuur." 

Terwijl die aandacht voor de natuur juist zo nodig is, vindt Arts. "De kwaliteit van de Nederlandse natuur is wel herstellende, maar we zijn er nog lang niet. Toch is drukte niet de grootste bedreiging. Dat zijn nog steeds de gevolgen van de landbouw en de verstedelijking." 

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.