Video

De bijzondere band van Koning Willem II met Tilburg: 'Hier adem ik vrij, hier voel ik mij gelukkig'

23 april 2017 om 12:04 • Aangepast 21 november 2020 om 01:53
nl
“Hier adem ik vrij en voel ik mij gelukkig”, sprak koning Willem II bij zijn tuinhuis aan de Koningshoeven bij Tilburg. Dat geluk, dat maakte Tilburg bij de koning los. Vanaf 1831 verbleef Willem II met regelmaat in de stad. Met het bezoek van Willem-Alexander voor de deur is het een mooi moment om terug te kijken naar wat die ándere koning allemaal achterliet in Tilburg.
Profielfoto van van Heijster1 Saskia
Geschreven door
van Heijster1 Saskia

Wat te denken van het Paleis-Raadhuis? Op 13 augustus 1847 legde koning Willem II zélf de eerste steen. Het kalkbakje en de troffel die hij daarvoor gebruikte worden nog bewaard door Stadsmuseum Tilburg. Vlak voor de oplevering stierf de koning, op 17 maart 1849. Hij woonde nooit in het paleis.

De connectie tussen Tilburg en Willem II is op meer plekken in de stad terug te zien. In 1831 voerde hij het opperbevel tijdens de Tiendaagse Veldtocht. Hij verbleef met zijn staf in Tilburg en vestigde zijn hoofdkwartier in de stad. Vanaf dat moment is hij wanneer het kan in Tilburg, als hij niet voor staatszaken in Den Haag hoeft te zijn.

Heuvelstraat
Eerst woonde hij aan de Steenweg, wat nu de Heuvelstraat is. Het pand staat er nog; het Kruidvat is er  tegenwoordig gevestigd. Later, in 1835, kocht hij twee herenhuizen aan de huidige Bisschop Zwijsenstraat. Ook kocht hij boerenhoeven en liet hij er nog een aantal bouwen. Vlakbij het riviertje De Leij had hij een jachthuis en een tuin met tuinhuis.

In 1842 liet hij de Lancierskazerne aan de Kazernehof bouwen voor tweehonderd manschappen. In 1856 vertrokken de militairen en werd de kazerne bezit van gemeente Tilburg, die het later weer doorverkocht. Momenteel zit het Regionaal Archief Tilburg in het complex.

Biseksueel
Dat de Koning zich zo gelukkig voelde in Tilburg had vermoedelijk ook te maken met zijn biseksualiteit, denkt cultuurhistorica Petra Robben van Stadmuseum Tilburg. "Hij was hier los van de Haagse hof-etiquette en ik denk dat hij zich hier thuis voelde onder de Tilburgers. Als een 'gewone burger'."

In de periode dat Willem II zich als bevelhebber in Tilburg vestigde raakte hij goed bevriend met pastoor Joannes Zwijsen. Zwijsen was destijds pastoor in Tilburg en droeg veel bij aan de acceptatie van Willem II als vorst. Bij het overlijden van de koning logeerde een groot deel van de koninklijke familie in zijn pastorie.

Doodsmasker
Van het overlijden van de geliefde koning zijn nog bijzondere zaken bewaard gebleven in het archief van het Stadsmuseum:

Koninklijke grond
Willem II komt vaker terug: bekend zijn natuurlijk de middelbare school, de voetbalclub en de Willem-II-straat. Er zijn meerdere monumenten geplaatst, de eerste in 1874. Deze is later verwijderd, toen de cityring werd aangelegd. De grond waar hij stierf en de oorspronkelijke naald stond was tot de jaren '80 officieel eigendom van het Koninklijk Huis. het gaat om 96 vierkante meter bij de fontein voor het paleis.  

In 1987 werd er vlakbij de Heikese Kerk een nieuwe gedenknaald opgezet en op de Heuvel werd in 1924 een standbeeld geplaatst ter ere van de koning. In 1982 werd bij de Raadhuisfontein een bronzen plakkaat geplaatst dat memoreert aan het overlijden van de koning.  

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.